دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

مدح ظل السلطان(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 صبح چو سر زد ز کوه، مهر درخشان               ماه من از در رسید، خرم و خندان شاخه ریحان نهاده بر گل سورى                    طره پیچان فکنده برمه تابان بسته به موى رقیق، کوه دماوند                  هشته به درج عقیق، گوهر غلطان گشته بلاخیز از دو جزع  یمانى                     گشته شکر ریز از دو لعل بدخشان  نرگس مکحول  او ز باده خمارین                     سنبل مقتول او ز باد پریشان طلعت زیباى او چو ماه منور                          قامت رعناى او چو سرو خرامان خازن گنج روان نموده دو افعى                    خادم باغ...

شرح احوال و زندگانی ملاعبدالجواد نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » ملا عبدالجواد نیریزی(فرزند ابوالقاسم) »
ملاعبدالجواد نی‌ریزی، فرزند ابوالقاسم از خوشنویسانِ توانای قلم نسخ که در سده سیزده می‌زیسته است. با توجه به نام پدرش و نیز تاریخ زندگانی وی، می‌توان احتمال داد که ابوالقاسم نی‌ریزی خوشنویس که پیش‌ازاین شرح‌حال وی گذشت، پدرِ او باشد. وی در نی‌ریز ساکن بوده و با محمدحسین خانِ نی‌ریزی (متوفی بعد از ۱۲۴۰ ه. ق.) حاکم نی‌ریز  مصاحبت داشته و آثاری را نیز برای او کتابت کرده که از آن جمله نسخه‌ای از قرآن کریم است که در ۱۲۳۲ ه. ق. ـ...

حکیم محمد کاظم نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
  این نوشته برگرفته از مقاله طب نی‌ریز در گذر تاریخ است. حکیم محمدکاظم نی‌ریزی از پزشکان سرشناس و نامی قرن سیزدهم هجری است. وی در نی‌ریز دیده به جهان گشود و تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود فراگرفت و جهت کسب معلومات بیشتر به سیر و سیاحت پرداخت و در شهرهای بزرگ آن روز در محضر اساتید زمان، مشغول به تحصیل شد و از هر مصاحبتی نکته‌ای آموخت و از هر گلستانی گلی چید و از هر خرمنی خوشه‌ای برداشت. او...

شرح احوال و زندگانی جمال الدین محمود نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » جمال الدین محمود نیریزی(محمود بن محمد بن محمود) »
      جمال الدین محمود بن محمد بن محمود نیریزى، دانشمند و فیلسوف نامدار فارس در سده 9 - 10 ق. / 15 - 16 م. بود.      در تذکره‏ ها و کتب تراجم، بیشتر با نسبت «شیرازى» از او یاد شده  و مؤلّف هفت اقلیم، نام او را ذیل شیراز آورده است.  امّا جمال الدین محمود، خود در مقدّمه آثارش، نسبت نیریزى را در ادامه نامش ذکر کرده است.  علاوه بر آن، بیشتر منابع کتاب شناسى نیز نسبت نیریزى...

شرح احوال و زندگانی نورالدین حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » نورالدین حسینی نیریزی معروف به میرزابزرگ(فرزند شهاب الدین احمد) »
نورالدین فرزند شهاب‌الدین احمد، ملقب به میرزا بزرگ، از خوشنویسانِ قلمِ نسخ که در سده ۱۳ ه. ق. در نیریز می‌زیسته است. او از خاندانِ معروف سید جلال‌الدین عبدالله و از نوادگانِ سید قطب‌الدین نیریزی و پدرِ میر شهاب‌الدین نیریزی، حکیم و فیلسوف سده ۱۳ و ۱۴ ه. ق. است. شرح احوالِ بزرگانِ این خاندان و نیز میر شهاب‌الدین نریزی در فصل نخست گذشت. ظاهراً سید نورالدین تا آخر عمر در زادگاه خود به سر برد و سرانجام در همان‌جا در ماه شوّال ۱۳۱۳...

شهاب نیریزی (سید اشرف، شیخ الاسلام نیریز)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش سوم از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.      و اما در بخش سوم این مقاله به زندگانی و شعر شهاب نیریزی، شیخ‌الإسلام و شاعر چیره‌دست...

مسمط بهاریه در مدح امام زمان (عج)-(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 شاعر در این قصیده از آیات قرآن بهره جسته و توانایى خود را در اقتباس آیات قرآن در شعر نشان داده است. خدیو  اردیبهشت، خیمه ز گل زد برون                   کشید در باغ و راغ، سپاهى از حد فزون جائهم البیّنات، لعلهم یهتدون                     صبا به تاک، این سخن، گفت ز راز درو "واللّه‏ مُخِرجٌ ماکُنتُم تَکْتُمُون" شقایق افروخت رخ، "یومئذٍ مُسْفِرَه"                      بنفشه جویبار، آمده "مُسْتَبشِرَه " که منهزم شد خزان، "حُمْرٌ مُسْتَنْفِرَه "              شکست و برتافت رخ، "فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَه" کوس بشارت زنید، "لَوْکَرِهَ الْمُشْرِکُون...

قصیده عشقیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 قصیده عشقیه: قصیده‏اى عربى در بیان اطوار حقیقت عشق در قلوب مردان الهى که به زبان عشق سروده و در آن بشاراتى است براى قلب عاشق صادق، در حدود چهار صد بیت (سیصد و نود و دو بیت)، در ده اشاره.      همچنان که در ترجمه غزل عطار یاد شد، قطب ‏الدین در جوانى غزلى از عطار شنید که بعدها آن را به عربى ترجمه کرد و در سال 1145 ه . ق.، قصیده ‏اى بر وزن و قافیه...

فصل الخطاب(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 فصل الخطاب: نام دیگر آن حکمه العلویه و ملقب به «حکمه العارفین» است. این اثر قصیده ‏اى تائیه، بیش از شش هزار بیت عربى، آمیخته به نثر در یک مقدمه، سیزده تحمید و یک خاتمه است. موضوع آن، توحید، وحدت وجود، رد و انکار وحدت عددى، نفى اشتراک لفظى و معنوى، انتقاد شدید از فلاسفه و نادرست شمردن روش و آثار آنان است. در این باره در بخش قبل به تفصیل بحث شد. قطب ‏الدین به احتمال این...

متن و شرح مسمط بهاریه در مدح امام زمان (عج)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
این نوشته، بخش چهارم از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.       ... برای آشنایی خوانندگان با نمونه‌ای از سروده‌های شهاب و نشان دادن چیرگی او در امر شاعری،...